De neergang van de Nederlandse media
Een j’accuserende opinie-longread over het Nederlandse medialandschap, met permissie overgenomen van Daardan.nl.
Waarom media onderwerpen eenzijdig belichten, aanpassen of niet willen brengen
Ik heb ruim 15 jaar in de journalistiek gewerkt. Voor internet, bladen, kranten en televisie. Een aantal jaar geleden ben ik eruit gestapt, omdat het in de Nederlandse journalistiek veel te vaak niet meer gaat om waarheidsvinding, goed onderzoek doen en de burgers zo objectief mogelijk informeren. Journalistiek is politiek geworden. Heeft kant gekozen en vertoont daarin zelfs activistische trekjes. Een inkijkje.
DPG Media heeft het Nederlandse perslandschap opgekocht
In Nederland zijn de afgelopen 15 jaar alle grote Nederlandse uitgeverijen – Wegener, PCM en Sanoma – overgenomen door de Belgische De Pers Groep (DPG Media). Het gevolg is dat kranten als het Algemeen Dagblad, het Parool, Volkskrant, Trouw, Brabants Dagblad, De Stem, Tubantia, Eindhovens Dagblad, Zeeuwse Courant, De Stentor en de Gelderlander allemaal onder één baas vallen. Maar dat is niet alles. Ook Nu.nl, Libelle, Viva, Magriet, Q Music, Independer, Tina, Schoolbank, Story, Veronica, Donald Duck en tientallen andere tijdschriften en websites zijn allemaal eigendom van DPG Media. Verder heeft DPG ook in België de grootste kranten (De Morgen en Het Laatste Nieuws) in beheer en heeft sinds kort ook in Denemarken een aantal kranten overgenomen. Hierdoor bereikt DPG Media elke dag maar liefst 80% van de Vlamingen en Nederlanders en een groot deel van de Denen.
DPG Media, wie of wat zijn dat? De Persgroep begon dertig jaar geleden als Vlaamse uitgeverij van dag- en weekbladen. Eigenaar is de familie Van Thillo. Christiaan van Thillo heeft het familiebedrijf uitgebouwd tot een grote multimediale organisatie. Van Thillo’s De Persgroep is de mediazuil geweest van de Vlaamse Liberalen. Hij steunde dan ook de drie Paarse kabinetten onder leiding van de links-liberale premier Guy Verhofstadt. Volgens zijn eigen werknemers heeft Van Thillo zich de afgelopen 30 jaar nauwgezet bemoeit met de redactionele koers van ‘zijn’ kranten en stuurde ook regelmatig emails rond met op- en aanmerkingen op artikelen en foto’s. Hij respecteert de redactiestatuten niet en noemt zichzelf een ‘vriendelijke dictator’.
De Britse onderzoeksjournalist Nick Davies beschrijft ‘de Methode Van Thillo‘ in Flat Earth News (leestip! - GS): “Het dictaat van de kiosk vervangt de vertrouwensrelatie tussen de krant en zijn abonnee. Voor kwaliteit, diepgang of onderzoek is geen geld meer. Journalisten worden een doorgeefluik voor emoties, roddels, reclame en propaganda van voorlichters, adverteerders, politici en de eigen uitgever. Dat zijn kranten beter ‘naar de lezer luisteren’, zoals Van Thillo beweert, is schijn. Onderzoek wijst uit dat diezelfde lezers minder vertrouwen in de geschreven pers hebben dan ooit tevoren. Een belangrijk criterium voor kwaliteitsmedia is dat ze berichten over alle politieke niveaus, van gemeenteraad tot wereldpolitiek. Er wordt niet meer bericht over niveaus als de EU of de Navo. Buitenlandse correspondenten worden ontslagen, voor onderzoeksjournalistiek is geen ruimte en zelfs op de berichtgeving over de binnenlandse politiek wordt beknibbeld. De weinige overgebleven journalisten schrijven kleurloze kopij die om wille van de “synergie” moet kunnen worden gebruikt of herkauwd in andere media.”
Bepaalde onderwerpen/invalshoeken liggen op redacties erg gevoelig
Ik - en met mij vele collega’s - hebben dit proces aan den lijve ondervonden. Er is een bepaalde wind gaan waaien. Wie mee waait zit goed, wie er tegenin gaat, moet alle zeilen bijzetten en heel sterk in zijn of haar schoenen staan. Het moet allemaal snel, zo kort mogelijk en oppervlakkig. Tijd is er nooit. Het moet ook allemaal deugen. Onderzoek doen, waarheidsvinding, doorvragen en kritisch zijn is naar de achtergrond verdrongen. Vaardigheden die een goede journalist maken, hangen nu als een zwaard van Damocles boven zijn of haar hoofd. Bepaalde onderwerpen zijn immers uitermate gevoelig geworden. Die belichten, is vragen om problemen. Vooral als de boodschap anders uit kan vallen dan de huidige consensus. Klimaat, CO2, immigratie, Islam, Wilders, Baudet, EU, groene stoom, schone dieselauto’s, kernenergie, windmolens, van het gas af, Zwarte Piet, Corona, Trump en nu George Floyd liggen al snel onder een verstikkend vergrootglas. Vaak opgedrongen door de eigen redactie en/of versterkt door de buitenwacht in de vorm van scheldpartijen, intimidatie, bedreigingen en geweld.
